Ligging en functie van aambeien
Aambeien (haemorroïden) zijn uitgezakte zwellichamen / kussentjes nabij de anus. Een zwellichaam is een sponsachtig netwerk van bloedvaatjes, bedekt door slijmvlies binnen de sluitspier van de anus. Aambeien bevinden zich aan de binnenkant van de anus en wanneer de zwellichamen tegen elkaar aanliggen, sluiten ze de anus lekdicht af. Dit noemt men de inwendige aambeien. Een kleine groep aambeien bevindt zich oppervlakkig aan de buiten-zijde van de anus. Dit noemt men uitwendige aambeien.
Oorzaak en klachten van aambeien
Wanneer er veel druk op de zwellichamen komt te staan, kunnen ze uitrekken, daardoor uitzakken en zelfs naar buiten puilen. Dat kan aanleiding geven tot een ongemakkelijk gevoel. Daarbij kan het bloed in de zwellichamen gestuwd raken, waardoor aambeien makkelijk bloeden. Ook kan er zich een bloedstolsel vormen in de oppervlakkige adertjes in de huid rond de anus. Dat is uitwendig voelbaar en pijnlijk. Het wordt een getromboseerd haemorrhoïd genoemd. Vooral een gebrek aan voedingsvezels in ons eten, waardoor de ontlasting te ingedikt en droog wordt, zorgt voor drukverhoging op de zwellichamen tijdens de stoelgang. Ook veel zitten, onvoldoende lichaamsbeweging en een te hoog lichaams-gewicht kunnen daartoe bijdragen.
Het voorkomen van klachten
Klachten kunnen worden voorkomen door de stoelgang zacht te houden en te reguleren, waardoor u minder hoeft te persen. Daarvoor is het eten van voldoende voedingsvezels (zemelen, bruinbrood, etc.) en het drinken van veel water (1½ – 2 liter per dag) nodig. Ook regulering van het toiletbezoek is van belang. Zo moet u bij aandrang het toiletbezoek niet te lang uitstellen. Zorg verder voor voldoende beweging en probeer zo nodig wat af te vallen. De meeste patiënten met aambeienklachten hebben baat bij deze maatregelen en leefregels. Wanneer desondanks de klachten toch blijven bestaan, is verdere behandeling nodig.
Diagnose en onderzoek
De klachten bij aambeien, kunnen ook voorkomen bij andere afwijkingen van de endeldarm of de anus. Daarom verrichten we onderzoek van de anus, het anale kanaal en het begin van de endeldarm. De arts zal eerst een klinisch onderzoek doen in een voor de patiënt onelegante houding, namelijk de knie/elleboogsligging of linker zijligging. Daarbij kijkt hij naar de omgeving van de anus en de anus zelf en voert ook nog met de vinger een inwendig onderzoek van de anus en het aansluitende deel van de endeldarm uit. Zo nodig is aanvullend onderzoek gewenst, bijvoorbeeld een kijkonderzoek van de dikke darm (endoscopie) of een röntgenfoto. Dit zal met name vaak worden voorgesteld bij patiënten boven de vijftig jaar, omdat de kans dat andere afwijkingen de oorzaak van de klachten vormen, dan groter is. Bij jongere patiënten is in het algemeen het onderzoek van de anus en het anale kanaal voldoende.
De behandelingsmogelijkheden
Een logische behandeling is het doen inkrimpen en terugbrengen van de uitgezakte zwellichamen op hun oorspronkelijk plaats.
De proctoscopie met plaatsen van Barron ligaturen
De behandeling gebeurt poliklinisch. U neemt plaats op een speciale onderzoekstafel, waarna er een buisje in de anus wordt gebracht. Door het buisje heen voert de arts de behandeling uit. De procedure duurt ongeveer 10 – 15 minuten. Hierbij worden 3 tot 4 rubber bandjes afgeschoten rond het slijmvlies, welke zich boven de uitgezette aambeien bevindt. Hierdoor dichten we het aanvoerende bloedvat en kan de onderliggende aambei ontzwellen en opdrogen. Tevens fixeren we op deze manier de aambei opnieuw. Het overtollige slijmvlies sterft binnen zeven tot tien dagen af en verlaat tijdens de stoelgang met het rubber bandje het lichaam. Meestal is bij meer dan de helft van de patiënten al een goed resultaat te verwachten na de eerste poliklinische behandeling. Soms is een tweede of derde poli-klinische behandeling nodig. Bij meer uitgebreide aambeien zal de arts u een operatie aanraden.
HAL- ingreep
Bij een HAL ingreep binden we de voedende bloedvaten van de aambeien af op zes plaatsen. Bij doorhangende aambeien kunnen deze tevens terug op hun plaats worden gelift. Deze ingreep gebeurt tijdens een dagopname. Er zijn geen uitwendige wonden.
Verwijderen (Haemorrhoidectomie)
We kunnen de (meestal 3) uitgezakte pijlers van de aambeien verwijderen. Deze ingreep voeren we uit bij aambeien die fors naar buiten hangen en/of sterk opgezette uitwendige aambeien. Dit veroorzaakt uitwendige wonden die vanzelf moeten genezen. Hiervoor stellen we de nodige nazorg in. Voor deze ingreep nemen we u twee tot drie dagen op in het ziekenhuis.
Mogelijke complicaties
Geen enkele ingreep is zonder risico’s. Zo bestaat bij de chirurgische behandeling voor aambeien ook kans op complicaties. Een nabloeding kan nog wel eens optreden in dit bloedvatrijke gebied. Indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit vóór de behandeling aan de arts melden. Deze medicijnen geven namelijk een verhoogd risico op nabloedingen en zullen derhalve tijdelijk gestopt dienen te worden in overleg met de arts.
Wanneer een rubberbandje de endeldarm verlaat (het korstje gaat van de wond), kan er ook wat bloedverlies optreden. Wanneer het bloedverlies meer lijkt dan een kopje vol, moet u contact opnemen met uw huisarts of het ziekenhuis.
Na een chirurgische behandeling voor aambeien kan er zich een blaasontledigingsstoornis voordoen. Wanneer u echt niet meer kunt plassen moet u contact met uw huisarts of het ziekenhuis opnemen. Er kan kortdurend een geringe temperatuurverhoging optreden na de operatie.
Na de behandeling
Bij de poliklinische behandeling met een proctoscopie is geen verdoving nodig. Toch kan bij de behandeling met rubberbandjes een onaangenaam en pijnlijk gevoel optreden gedurende twee tot drie dagen. De ernst van de klachten hangt af van de grootte van het behandelde oppervlak. Bij pijn kunt u pijnstillers zoals paracetamol gebruiken. Deze zijn te koop bij apotheek of drogist. Ook een warm zitbad kan de pijn verlichten.
Na een HAL-ingreep kan anaal een vervelende druk ontstaan, gepaard met een valse drang om ontlasting te lozen. Dit kan 7 tot 10 dagen duren. Door uw arts wordt standaard een laxeermiddel en pijnstilling voorgeschreven.
Na een verwijdering moet u het anaal gebied goed schoon houden, met name na de stoelgang, maar ook tussendoor. Twee keer per dag is meestal voldoende. Met de douche kunt u het gebied gemakkelijk schoon spoelen. Ook hier schrijft de arts een laxeermiddel en pijnstilling voor.
Na een proctoscopie kunt u meestal binnen één of twee dagen de werkzaamheden weer hervatten. Na een opname en behandeling onder narcose of ruggeprik moet u rekening houden met een langer verzuim.
Om te voorkomen dat opnieuw klachten optreden in de toekomst is het verstandig zo veel mogelijk bovengenoemde maatregelen en leefregels in acht te nemen.
Vragen
Heeft u nog vragen, stel ze gerust aan uw behandelend arts of huisarts. Bij dringende vragen of problemen vóór uw behandeling kunt u zich het beste wenden tot de afdeling waar de behandeling plaats moet vinden, verpleegafdeling B1, telefoon 0115 – 688581 Wanneer zich thuis na de operatie problemen gerelateerd aan de behandeling voordoen, neem dan contact op met het ziekenhuis: Op maandag tot en met vrijdag tussen 08.30 en 16.30 uur de polikliniek Chirurgie, telefoon 0115 – 688423. Zo nodig kunt u buiten deze tijden bellen met het Avond, Nacht en Weekend Hoofd Telefoon 0115 – 688156
