Sterilisatie bij de man (Vasectomie)

Op deze pagina geven we een globaal overzicht over de gang van zaken rondom de sterilisatie van de man (hierna ‘vasectomie’). Het is goed te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Wat is een vasectomie?

Sterilisatie bij de man door middel van vasectomie is een ingreep, waarbij de beide zaadleiders tussen de zaadballen (testikels) en de prostaat door de uroloog worden onderbroken. Daarbij worden de zaadleiders doorgesneden en afgebonden. Daardoor kunnen zaadcellen het zaadvocht niet meer bereiken. Dit betekent dat u definitief onvruchtbaar wordt. Erectie en zaadlozing (ejaculatie) worden niet verstoord. Er treedt een gewone lozing van zaadvloeistof op. Deze vloeistof bevat na de ingreep echter geen zaadcellen meer. De zaadcellen worden door het lichaam opgenomen.

Voorbereiding

• Onthaar op de dag van de ingreep de balzak (het scrotum) goed en ruim. Gebruik géén scheermes, maar een trimmer of tondeuse.
• Wast u zich op de dag van de operatie zorgvuldig om infectie te voorkomen.
• Eet en drink gewoon; u hoeft niet nuchter te blijven.
• Vertel uw behandelend arts of en welke bloedverdunners u gebruikt. De arts zal u vertellen wanneer u hiermee moet stoppen en wanneer u weer kunt starten. Meestal stopt u zeven dagen vóór de operatie.
• Neem een strakke onderbroek of zwembroek mee die u na de ingreep 24 uur draagt.
• Neem de dag van de ingreep vrij.

De operatie

De uroloog voert de sterilisatie uit op de polikliniek. Na ontkleding van uw onderlichaam neemt u plaats op de behandeltafel. Een assistente desinfecteert de balzak. Daarna krijgt u één of twee verdovende prikken links en rechts in de huid van de balzak. De uroloog maakt rechts en links kleine sneetjes in de huid van de balzak waarlangs de zaadleiders tevoorschijn kunnen worden gehaald. Aangezien er af en toe aan de zaadleiders wordt getrokken tijdens de ingreep, hebt u wel een zwaar, wat pijnlijk gevoel in het gebied van de lies/balzak. Vervolgens neemt de uroloog aan elke zijde een stukje van de zaadleider weg en bindt de eindjes af. De uroloog sluit de wondjes met een speciale pleister of met hechtingen en dekt deze af met verbandgaas. De hechtingen lossen na ongeveer een week vanzelf op. De operatie duurt ongeveer twintig minuten.

Na de operatie

• Mag u naar huis. Voorzichtig met autorijden.
• Gebruik een strakke onderbroek of zwembroek.
• U kunt zich door de ingreep wat vervelend voelen. Er kan pijn en/of een zwelling op en onder de zaadballen optreden.
• Daarom raden we u aan om de eerste 24 uur na de ingreep zoveel mogelijk rust te houden om nabloeding te voorkomen. Koel de balzak om zwelling te voorkomen.
• De dag na de operatie kunt u het verband verwijderen en mag u weer douchen.
• Krijgt u pijn nadat de verdoving is uitgewerkt? Dan kunt u een pijnstiller nemen, bijvoorbeeld paracetamol.
• U mag de dag na de operatie weer aan het werk, tenzij u zwaar lichamelijke arbeid verricht.
• Vermijd de eerste dagen na de operatie zware lichamelijke werkzaamheden.
• Na vijf dagen mag u weer fietsen, sporten, of zwaar tillen.
• Na vijf dagen mag u weer in bad en zwemmen.
• Na vijf dagen mag u weer geslachtsgemeenschap hebben. Het is wel noodzakelijk anticonceptie toe te passen.

Vruchtbaarheid

U bent de eerste drie maanden na de operatie nog steeds vruchtbaar. Bij de zaadlozing komen nog regelmatig zaadcellen vrij. Gebruik de eerste drie maanden na de vasectomie tijdens het vrijen altijd een condoom. Na minstens 25 zaadlozingen binnen ongeveer 3 maanden na de operatie zijn de zaadcellen meestal verdwenen. Daarna laat u uw sperma onderzoeken om vast te stellen of u daadwerkelijk onvruchtbaar bent.

Belangrijk om te weten

• De sterilisatie heeft geen invloed op de werking van en het gevoel bij het klaarkomen.
• Soms blijven in het zaadmonster steeds enkele zaadcellen aanwezig. Dan moet er een nieuw spermamonster gecontroleerd worden.
• Bij een tot drie op de duizend mannen groeien de uiteinden van de zaadleiders weer aan elkaar. Zij zijn dan opnieuw vruchtbaar.
• U bent na een sterilisatie niet beschermd tegen seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals AIDS, gonorroe of syfilis. Gebruik condooms om besmetting te voorkomen.

Hersteloperatie

In principe bent u na een vasectomie definitief onvruchtbaar, het is dus een definitieve anticonceptie methode. Mocht u ooit overwegen om het resultaat van de vasectomie te laten corrigeren, dan kan een poging tot een hersteloperatie worden ondernomen. Door microchirurgie kan de continuïteit en de doorgang van de zaadleiders hersteld worden. De kans op succes is matig.

Complicaties

Ernstige complicaties komen zelden voor. Na de sterilisatie kunt u last krijgen van:

• Een bloeduitstorting in de balzak of basis van de penis (blauwe kleur).
• De wondjes kunnen wat bloed of vocht verliezen. Dat is niet erg en gaat meestal vanzelf over.
• Pijn en een beurs gevoel in de zaadballen of pijn tijdens het lopen. Meestal duurt dit enkele dagen.
• Soms treedt na de sterilisatie een gevoel van stuwing op. Dit kan pijn voor de zaadlozing veroorzaken. Dit is meestal tijdelijk.
• Soms ontstaat er na de ingreep aan het dichte uiteinde van de zaadleider een bobbeltje van een paar millimeter tot een centimeter dikte. Dit is een opeenhoping van zaadcellen. Het is onschuldig, er hoeft niets aan gedaan te worden.
• Omdat geopereerd wordt in de nabijheid van de bloedvaten naar de zaadballen (testikels) en deze beschadigd kunnen raken, kan de bloedvoorziening naar de testikel in het gedrang komen. De bal wordt dan kleiner (atrofisch). Ook al komt deze complicatie uitermate zeldzaam voor, het is goed dit toch te vermelden.
• Een zeldzame keer leidt de ingreep niet tot gewenst eindresultaat, bijvoorbeeld doordat spontaan herstel van de zaadleider optreedt of omdat er toevallig twee zaadleiders naar één zaadbal (testikel) lopen.

Neem de eerste veertien dagen na de operatie direct contact op met het ziekenhuis als:

• U koorts krijgt (boven de 38.5°C).
• De balzak erg dik wordt.
• Een wondje blijft bloeden of ontstoken lijkt.
• U erg veel pijn heeft.

Spermacontrole

Het inleveren van uw sperma locatie ZorgSaam te Terneuzen

Lever het semen bij voorkeur in de ochtend in bij de balie van het klinisch chemisch laboratorium, locatie ZorgSaam te Terneuzen (route 99); uiterlijk voor 14:00 uur. Het laboratorium is hiervoor bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 8:00-14:00 uur: tel. 0115-688403.

Patiënteninstructie en voorlichting spermaonderzoek

Om de resultaten van het spermaonderzoek correct te kunnen interpreteren, is het uitermate belangrijk om onderstaande instructies nauwgezet te volgen. Het verwaarlozen van deze instructies kan verkeerde resultaten veroorzaken.
Voor het onderzoek is het nodig dat u het sperma binnen 1-2 uur na productie bij het klinisch chemisch laboratorium aflevert. U dient hiermee rekening te houden met het tijdstip waarop u het sperma produceert.

Voorbereiding

Voordat u het semen voor het onderzoek produceert:

• Heeft u minimaal 25 zaadlozingen gehad in de afgelopen 3 maanden na de vasectomie.
• Heeft u minimaal twee tot maximaal vier dagen geen gemeenschap of zaadlozing gehad.
• Als het spermaonderzoek meermaals moet gebeuren, houd dan steeds dezelfde onthoudingsperiode aan.
• Heeft u kort van tevoren niet geplast. Urine heeft een negatief effect op de zaadcellen.
• Heeft u zich ter plaatse alleen met water gewassen (zonder zeep) en goed afgedroogd.
• Voor het opvangen van het sperma gebruikt u alleen het meegekregen steriele potje.

Afname van het semen

We adviseren om niet eerder dan 3 maanden en pas na meer dan 25 zaadlozingen het sperma ter controle bij het klinisch chemisch laboratorium in Terneuzen aan te bieden.

U krijgt een steriel potje en een laboratoriumaanvraagformulier mee voor de spermacontrole. Het zaad dient thuis door masturbatie, dat wil zeggen door zelfbevrediging met de hand, worden verkregen. Andere methoden maken het sperma ongeschikt voor bewerking. U mag geen condoom of glijmiddel gebruiken, omdat dit schadelijk is voor de zaadcellen. Het sperma dient u rechtstreeks op te vangen in het potje, dat u hebt meegekregen. U mag dit potje aan de binnenkant vooral niet schoonmaken, want water en schoonmaakmiddelen zijn schadelijk voor zaadcellen. Bij de zaadlozing komt het zaad schoksgewijs in fases naar buiten. Belangrijk is, dat u al het geproduceerde zaadvloeistof opvangt, met name het eerste deel, omdat daar de meeste zaadcellen in zitten. Wanneer het eerste deel verloren gaat, kan het onderzoek niet doorgaan. U hoeft het sperma dan niet naar het laboratorium te brengen. Onvolledig opgevangen zaadlozingen kunnen niet in behandeling worden genomen. Volledige zaadlozing opgevangen betekent dus inclusief het eerste deel van de zaadlozing.

Als u een ander potje gebruikt dan u heeft meegekregen, nemen wij het spermamonster niet in behandeling. Ook koorts heeft effect op uw sperma. Geadviseerd wordt om uw sperma pas 6 weken na uw koortsperiode in te leveren. Soms moet u vaker uw sperma inleveren. Net zolang tot er geen zaadcellen meer aanwezig zijn. Zijn er geen zaadcellen meer? Dan is de sterilisatie geslaagd. De zaadballen blijven na de sterilisatie nog steeds zaadcellen vormen. Het lichaam breekt die af. Uiteindelijk zal de lozing alleen nog bestaan uit prostaatvocht. Op het laboratorium onderzoekt men het sperma op het wel of niet aanwezig zijn van beweeglijke en/of niet beweeglijke zaadcellen. Nadat u het sperma in het potje hebt opgevangen, sluit u het potje zorgvuldig af met het deksel, dat u erbij hebt gekregen.