Een kloofje in de anus (Fissura ani): fissuur is een kloofje; een fissura ani is een pijnlijk kloofje in de anus. Het verloopt in de lengterichting en is meestal gelokaliseerd in de middellijn aan de voor- of achterkant van de anus. Een kloofje in de anus geeft meestal klachten in de vorm van een scherpe pijn tijdens of na de stoelgang, vaak gepaard met wat bloedverlies. Waarom het kloofje ontstaat is nog niet precies duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met een verhoogde spanning, een soort kramp, van een deel van de kringspier en daardoor een verstoorde bloedvoorziening. Onbewust wordt door de pijn en de verhoogde spanning van de sluitspier de ontlasting opgehouden. Dat heeft tot gevolg dat de ontlasting hard wordt. Bij iedere stoelgang scheurt het kloofje steeds weer open en blijft het op die manier hardnekkig bestaan.
Diagnose en onderzoek
Meestal zijn de klachten zo duidelijk, dat nader onderzoek, behalve het lichamelijk onderzoek, niet nodig is. Bij het lichamelijk onderzoek zal de arts de anus inspecteren en zal hij de anus wat moeten spreiden om het kloofje te kunnen ontdekken.
De behandelingsmogelijkheden
Meestal reageert een fissura ani op eenvoudige maatregelen. In de eerste plaats zal de stoelgang zacht gehouden moeten worden. Daarvoor is het eten van voldoende plantaardige vezels (zemelen, bruinbrood) en het drinken van veel water (zo’n 1½ liter per dag) nodig. Als dit onvoldoende is, kan de arts u medicijnen voorschrijven om de stoelgang zachter te maken.
Als eerste keuze van behandeling kunnen we een bloedvatverwijdende zalf voorschrijven, die regelmatig in de anus op het kloofje moet worden aangebracht. Als bijwerking van één van deze zalfjes is bekend dat er hoofdpijn kan optreden. Bij het merendeel van de patiënten is het lichaam na een of twee dagen gewend aan deze bijwerking en verdwijnt de hoofdpijn weer. Deze behandeling moet ongeveer drie maanden worden voortgezet alvorens het definitieve resultaat kan worden beoordeeld.
Wanneer de klachten niet op deze maatregelen reageren en het kloofje blijft bestaan, kan een operatie verlichting geven. In sommige gevallen kunnen we overgaan tot operatief uitsnijden van de fissuur (fissurectomie). In uitzonderlijke gevallen kunnen we kiezen voor een laterale interne sfincterotomie (LIS). Hierbij wordt via een kleine operatiewond ter hoogte van de anus het binnenste deel van de sluitspier aan de zijkant ingeknipt. Op die manier kunnen we de verhoogde spanning van de sluitspier verminderen. Deze operaties vinden onder verdoving plaats op de operatiekamer en met een dag-opname.
Mogelijke complicaties
Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is ook bij deze operatie de normale kans op complicaties van een operatie aanwezig. De ingrepen vinden plaats in een bloedvatrijk gebied (de anus). Daarom kan na de behandeling wat bloedverlies optreden. De ingreep om de verhoogde spanning van de sluitspier te verminderen kan gevaar opleveren voor de continentie. Onder continentie van de anus verstaan we het vermogen om de passage van lucht (winden), vocht (slijm, diarree) en ontlasting onder controle te houden. In het begin kan er zeker enig verlies van controle van de sluitspier zijn, met name op winden, maar mogelijk ook op vocht. Dat wil zeggen, dat wanneer u een windje of wat vocht voelt aankomen, u de kringspier bewust moet aanspannen, terwijl dat voorheen moeiteloos en bijna onbewust ging. U moet dus de continentie wat meer bewust gaan beheersen. Meestal is dit van tijdelijke aard. Helaas kan echter in een klein aantal gevallen enig verlies van deze controle blijvend zijn.
Na de behandeling
Opvallend is dat de pijnklachten meestal sterk verminderd of zelfs direct verdwenen kunnen zijn. Na de ingreep moet u de stoelgang zacht houden met een laxeermiddel. Meestal krijgt u daarvoor een recept mee naar huis. Na de behandeling zal de anus bedekt zijn met een gaasje. Thuis volstaat een inlegkruisje of maandverband. Bij pijn kunt u pijnstillers zoals paracetamol gebruiken. Deze zijn te koop bij apotheek of drogist. Een recept voor een extra pijnstiller kunnen we u voorschrijven. Ook een warm zitbad kan de pijn tijdelijk verlichten. Het is verstandig het anaal gebied goed schoon te houden, met name na de stoelgang, maar ook tussendoor. Twee keer per dag is meestal voldoende. Met de douche kunt u het gebied gemakkelijk schoon spoelen.
Vragen
Heeft u nog vragen, stel ze gerust aan uw behandelend arts of huisarts. Bij dringende vragen of problemen vóór uw behandeling kunt u zich het beste wenden tot de afdeling waar de behandeling plaats moet vinden, verpleegafdeling B1, telefoon 0115 – 688581
Wanneer zich thuis na de operatie problemen gerelateerd aan de behandeling voordoen, neem dan contact op met het ziekenhuis:
- Maandag tot en met vrijdag tussen 08.30 en 16.30 uur kunt u contact opnemen met de polikliniek Chirurgie, telefoon 0115 – 688423.
- Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met het Avond-, Nacht- en Weekend Hoofd Telefoon 0115 – 688156
