Hartkatheterisatie

Binnenkort wordt u in het ZorgSaam Ziekenhuis opgenomen voor een hartkatheterisatie. Dit wordt ook wel Coronair Angio Grafie (CAG) genoemd. Voor dit onderzoek wordt u opgenomen via de lounge op het Cardiologisch Interventie Centrum of via de verpleegafdeling cardiologie (A1). Op deze pagina vindt u algemene informatie over uw opname, het onderzoek en richtlijnen voor thuis.

De hartkatheterisatie geeft informatie over:

• Hoe de bloedvaten van het hart lopen
• De ernst en de plaats van een eventuele vernauwing(en)
• De functie van de hartspier (optioneel)
• De functie van de hartkleppen (optioneel)

Wat is een hartkatheterisatie?

Een hartkatheterisatie is een onderzoek dat uitgevoerd wordt om het verloop en het functioneren van de kransslagaders te controleren en eventuele kransslagadervernauwing(en) op te sporen.

Hartkatheterisatie is een onderzoek waarbij katheters worden gebruikt. Katheters zijn dunne slangetjes van enkele millimeters dik. Daarmee kan de arts via de bloedvaten in het lichaam bij het hart komen. Een katheter kan op verschillende plaatsen worden ingebracht: via een slagader of ader in uw lies of pols. Afhankelijk van het deel van het hart dat de cardioloog wil bereiken, wordt de slagader of ader gebruikt.

Kransslagaders zijn de bloedvaten die zorgen voor de toevoer van zuurstof naar het hart. Ook kunnen verschillende metingen gedaan worden en kunnen functies van het hart worden onderzocht. Bijvoorbeeld functies van de hartkleppen, de pompfunctie van het hart.

Informatie vooraf

Afspraak

U krijgt schriftelijk of telefonisch de datum en het tijdstip waarop u in het ziekenhuis wordt verwacht.

Medicatie

Gebruikt u medicijnen neem ze dan in de originele verpakking mee op de dag van opname. U mag uw medicatie thuis niet innemen. Het is mogelijk dat de cardioloog uw medicatie aanpast in verband met het onderzoek.

In enkele gevallen moet u een aantal dagen voor het onderzoek stoppen met bepaalde medicatie. Als dit het geval is dan staat dit in de uitnodigingsbrief die u van ons ontvangt / heeft ontvangen.

Indien u vragen heeft over het doorgaan of stoppen van medicatie kunt u contact opnemen met de planning van het Cardiologisch Interventie Centrum.

Overgevoeligheid

Als u overgevoelig bent voor contrastmiddelen of jodium maar ook voor andere stoffen/middelen, moet u dit voor het onderzoek melden. U kunt dan indien nodig iets krijgen om u te beschermen tegen een allergische reactie.

Nierfunctie

De contrastvloeistof die tijdens het onderzoek gebruikt wordt, is schadelijk voor de nieren. Voordat u wordt opgenomen, bepalen we (indien deze niet bekend is) uw nierfunctie. Dit gebeurt met een bloedonderzoek. We adviseren u de dag van het onderzoek extra water te drinken. Indien u een verminderde nierfunctie heeft, krijgt u een infuus met extra vocht. De nieren worden dan beschermd tegen de contrastvloeistof.

Eten en drinken

Op de dag van opname mag u een ontbijt eten. Hierna dient u nuchter te blijven. U mag wel water blijven drinken.

Wachttijden

Op het Cardiologisch Interventie Centrum zijn meerdere behandelkamers waar verschillende procedures worden uitgevoerd. Het kan voorkomen dat iemand die later binnenkomt eerder dan u geholpen wordt. Tevens kunnen er spoedbehandelingen plaatsvinden. Helaas kunnen we niet precies aangeven op welk tijdstip het onderzoek zal plaatsvinden.

Meenemen naar het ziekenhuis

• Identiteitsbewijs en afsprakenkaart
• Uw medicatie voor de komende 24 uur, samen met een medicatieoverzicht/paspoort. U kunt een overzicht/paspoort aanvragen bij uw apotheek
• Gebruikt u insuline, neem dan uw insulinepen en bloedsuikermeter mee
• Gemakkelijk zittende kleding en schoeisel wordt aangeraden omdat u na het onderzoek de pols niet mag belasten of niet mag bukken als het onderzoek via de lies heeft plaatsgevonden
• Nachtkleding en toiletartikelen voor het geval dat u een nachtje moet blijven

Goed om te weten

Omdat het onderzoek onder steriele omstandigheden plaatsvindt vragen wij u deze dag geen sieraden, nagellak, kunstnagels of make-up te dragen. Gebruik ook geen bodylotion. Tijdens het onderzoek mag u uw hoortoestel, bril of gebitprothese blijven dragen. We adviseren waardevolle spullen thuis te laten. U mag op de afdelingen uw telefoon gebruiken en/of een boek/tablet meenemen.

Bezoek

Indien u opgenomen wordt via de lounge van het Cardiologisch Interventie Centrum kunt u helaas geen bezoek ontvangen. Indien u opgenomen of overgeplaatst wordt naar de verpleegafdeling cardiologie (A1) geldt de bezoekregeling van deze afdeling.

Indien u opgenomen wordt via de verpleegafdeling cardiologie (A1) mag er één volwassen persoon meekomen, deze dient na het opnamegesprek de afdeling te verlaten en is welkom tijdens de reguliere bezoektijden. Voor de actuele bezoektijden verwijzen wij u naar onze website of kunt u telefonisch contact opnemen met de verpleegafdeling cardiologie (A1).

Zwangerschap

Bent u zwanger of denkt u zwanger te zijn? Geef dit door aan uw behandelend cardioloog.

Complicaties

Hoewel een hartkatheterisatie meestal zonder problemen verloopt, willen wij u toch informeren over de mogelijke complicaties die kunnen optreden. De cardioloog heeft dit van tevoren met u besproken. De cardioloog die het onderzoek aanvraagt weegt de kans op deze complicaties altijd af tegen de voordelen van het onderzoek.

Het aantal complicaties / risico’s bij een hartkatheterisatie is bijzonder laag (1 – 5 %), de meest voorkomende complicaties:

• Nabloeden zowel plaatselijk als inwendig bij de punctieplaats;
• Hartritmestoornissen zoals extra hartslagen en een enkele keer kamer fladderen waarvoor dan een onmiddellijke elektrische schok nodig is;
• Kramp van de kransslagader;
• (Lucht) embolie;
• Overgevoeligheid voor contrastvloeistof;
• Zenuwbeschadiging ter hoogte van de aanprikplaats met meestal tijdelijke en een zeer enkele keer blijvende effecten;
• Algemeen ongemak, misselijkheid en braken;
• In geval van een onderzoek via de pols bestaat er een kleine (<1%) kans op tijdelijke of blijvende afsluiting van het bloedvat waardoor het onderzoek heeft plaatsgevonden. In de meeste gevallen geeft dit geen klachten en komt men hier per toeval achter op de poli. Een enkele keer geeft dit wel klachten;
• Uiterst zeldzaam zijn hersenberoerte (CVA), hartinfarct, nierfalen en overlijden (< 0.1%).

ZorgSaam Ziekenhuis heeft een samenwerkingsverband met het Maria Middelares ziekenhuis te Gent. Wanneer acuut hartchirurgisch ingrijpen noodzakelijk is vanwege een ernstige complicatie die tijdens of na het onderzoek optreedt, plaatsen wij u over naar dit ziekenhuis. Dit komt zelden voor.

Voorbereiding op de hartkatheterisatie

Voor het onderzoek meldt u zich op het afgesproken tijdstip op de lounge van het Cardiologisch Interventie Centrum of op de verpleegafdeling cardiologie (A1). De locatie waar u zich dient te melden staat op uw opnamebrief.

U wordt ontvangen door een verpleegkundige. Er zal een kort anamnesegesprek worden gehouden. Er is ruimte om vragen te stellen aan de verpleegkundige. U krijgt later een waaknaald ingebracht waar tijdens het onderzoek medicatie door gegeven kan worden.

In principe gaat u, als alles naar wens verloopt, dezelfde dag nog naar huis. Mocht het om medische redenen nodig zijn dat u toch langer moet blijven dan wordt u (indien u opgenomen bent via de lounge) overgeplaatst naar verpleegafdeling cardiologie (A1).

Het onderzoek

U wordt naar de hartkatheterisatiekamer gebracht waar u wordt ontvangen door het behandelteam. Het team bestaat uit een cardioloog en meestal drie hartkatheterisatie verpleegkundigen.

U neemt plaats op de onderzoekstafel en wordt aangesloten aan de bewakingsmonitor. Tijdens het gehele onderzoek houden de cardioloog en de hartkatheterisatieverpleegkundigen uw hartritme goed in de gaten. Er wordt gekeken of de hartkatheterisatie via uw pols of lies zal worden uitgevoerd.

Na het desinfecteren van de huid krijgt u een steriel laken over u heen. U krijgt een plaatselijke verdoving. Daarna wordt een buisje in de slagader van uw pols of lies ingebracht. Wanneer het onderzoek via uw pols wordt uitgevoerd krijgt u via dit buisje een medicijn toegediend dat kortdurend een branderig gevoel veroorzaakt in uw arm.

Daarna wordt een dun slangetje (katheter) via het buisje in uw pols/lies naar uw hart geschoven. Het opschuiven en bewegen van de katheter doet meestal geen pijn. Via de katheter wordt contrastvloeistof in uw kransslagaders gespoten. Met behulp van röntgenstraling worden uw kransslagaders daarna in beeld gebracht.

Om uw kransslagaders van alle kanten te bekijken, verandert de röntgenapparatuur steeds van positie. De röntgenapparatuur komt soms heel dicht bij uw gezicht/lichaam om goede opnames te kunnen maken.

Het is belangrijk dat u bij de cardioloog of de verpleegkundige meldt wanneer u tijdens het onderzoek druk of pijn op de borst krijgt.

Na het onderzoek

De cardioloog zal de bevindingen van het onderzoek direct na het onderzoek met u bespreken. Op basis van de bevindingen kan uw cardioloog besluiten om bespreking plaats te laten vinden in het Hartteam. Er wordt dan een behandeltraject voorgesteld in een gezamenlijke bespreking van hartchirurg(en) en cardiolo(o)g(en). De uitkomst van deze bespreking wordt dan met u besproken door uw eigen cardioloog.

Mogelijke behandelingen zijn:

• Behandeling met medicijnen
• Dotterbehandeling met stentplaatsing. Bekijk voor meer informatie over de dotterbehandeling onze folder ‘PCI-behandeling (dotterbehandeling)
• Bypass operatie (omleidingsoperatie)
• Hartklep operatie

De duur van het onderzoek hangt van veel verschillende factoren af en is daarom per patiënt verschillend. Gemiddeld duurt een hartkatheterisatie 45 minuten.

Wanneer het onderzoek klaar is gaat u terug naar de lounge of verpleegafdeling cardiologie (A1). De verpleegkundige controleert na het onderzoek de plaats waar de slagader is aangeprikt (pols/lies). Mocht u klachten krijgen van druk of pijn op de borst, zwelling en/of pijn rondom de aanprikplaats of het gevoel te krijgen onwel te worden, meld dit dan bij de verpleegkundige

Na hartkatheterisatie via de pols

Als u bent gekatheteriseerd via de pols, krijgt u een drukbandje om uw pols welke de slagader dicht drukt, maar ervoor zorgt dat de hand nog steeds van bloed voorzien wordt. Er zit lucht in het drukbandje en er zal steeds een beetje lucht uit het bandje gehaald worden. Na een aantal uur wordt het polsbandje verwijderd. In principe mag u, als alles naar wens verloopt, vanaf 4 uur nadat het onderzoek heeft plaatsgevonden naar huis.

Belast en gebruik uw pols de eerste 24 uur niet. U mag de eerste 48 uur na het onderzoek niet autorijden, niet steunen op de pols, geen handen schudden of huishoudelijk werk doen.

De eerste dag na het onderzoek:

• Het ondersteunend verband om de pols mag u de ochtend na het onderzoek verwijderen;
• Houdt het wondje droog en schoon;
• U mag douchen (de eerste 3 dagen niet in bad);
• Geef uw pols rust en beweeg niet teveel;
• U mag 48 uur niet zwaar tillen.

Vanaf de derde dag na het onderzoek:

• U mag weer beginnen met uw gewone dagelijkse bezigheden;
• Wacht nog een week met sporten en zwaar lichamelijk werk waar u uw pols bij gebruikt.

Normale verschijnselen na de ingreep:

• De pols kan wat dik en blauw zijn;
• De arm / pols kan een paar dagen gevoelig zijn;
• Er kunnen een paar druppeltje bloed uit het wondje lekken.

Na hartkatheterisatie via de lies

Na de hartkatheterisatie kan het prikgaatje in uw lies op twee manieren worden gesloten. De wijze van sluiten wordt bepaald door de cardioloog.

• Handmatig afdrukken

Wanneer wordt besloten om de liesslagader af te drukken wordt er door de verpleegkundige na het verwijderen van het buisje ongeveer 15 minuten stevig op uw lies gedrukt. Daarna krijgt u een drukverband om de heupen en lies heen. Het is belangrijk dat u daarna gedurende 4 uur plat blijft liggen, uw been niet buigt en uw hoofd niet optilt. Zo kan de slagader goed genezen. U mag tijdens de bedrust niet naar het toilet lopen en moet daarom gebruik maken van een po of urinaal.

• Plaatsen van een plugje, Angio-Seal

Een Angio-Seal lost na drie maanden vanzelf op. Na het plaatsing van de Angio-Seal moet u 1 á 2 uur plat op bed blijven liggen, u mag uw been niet buigen en uw hoofd niet optillen. Zo kan het plugje goed hechten en de slagader goed genezen.

De eerste week na de ingreep:

• U mag niet fietsen;
• U mag niet zwaar tillen;
• U mag niet baden, u kunt wel een korte, lauwe douche nemen;
• U mag geen autorijden in verband met plotseling remmen;
• Bij hoesten, niezen en tijdens de ontlasting dient u de lies te ondersteunen met uw hand;
• Wanneer u uw werkzaamheden weer kunt hervatten dient u te overleggen met de cardioloog.

Normale verschijnselen na de ingreep:

• Uw lies kan wat dik en blauw zijn;
• Uw lies en/of been kan een paar dagen wat pijnlijk of gevoelig zijn;
• Er kunnen een paar druppels bloed uit het wondje lekken.

Wat te doen bij een slagaderlijke bloeding?

Een mogelijke complicatie is een slagaderlijke bloeding. Dit herkent u als volgt:

• De insteekopening gaat hevig bloeden. Het bloed komt met krachtige, snelle stoten uit de pols of lies.
• Er ontstaat plotseling een grote zwelling bij de pols of in de lies

– Bel 112

– Rijd niet zelf naar het ziekenhuis!

– Ga plat liggen, op de grond, een bed of een bank.

– Probeer de bloeding onder controle te krijgen door met twee vingers krachtig te drukken boven de insteekplaats (indien mogelijk door iemand anders).

Ontslag

Voordat u naar huis gaat bespreekt de verpleegkundige met u uw medicijngebruik, het eventuele vervolgtraject en u krijgt een aantal leefregels mee voor thuis. Tevens krijgt u een controle afspraak mee of deze wordt via de post/email naar u verzonden. Als een vervolgonderzoek nodig is dan krijgt u ook daar de afspraak van mee of het wordt via post/e-mail naar u verzonden. Wanneer uw casus besproken wordt in het hartteam zal uw behandelend cardioloog de uitslag hiervan met u bespreken op de controle afspraak.

Werkhervatting

Wanneer u weer mag werken is van een aantal factoren afhankelijk en verschilt per persoon. U kunt dit na het onderzoek bespreken met uw cardioloog. Tevens zijn hier tips over terug te vinden in de leefregels die u mee naar huis krijgt na het onderzoek.

Tot slot

Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u bellen met de planning van het Cardiologisch Interventie Centrum, telefoonnummer: 0115-677131.

Meer informatie over ZorgSaam Ziekenhuis en de verschillende cardiologische onderzoeken en behandeling kunt u vinden op onze website: www.zorgsaam.org/cardiologie

Contactgegevens

• ZorgSaam Ziekenhuis
  • Telefoonnummer: 0115-688000
  • www.zorgsaam.org
• Planning Cardiologisch Interventie Centrum
  • Telefoonnummer: 0115-677131
  • E-mailadres: planningcicterneuzen@zzv.nl
• Lounge Cardiologisch Interventie Centrum
  • Telefoonnummer: 0115-677061
• Verpleegafdeling cardiologie (A1)
  • Telefoonnummer: 0115-688556
• Poli cardiologie
  • Telefoonnummer: 0115-688487
  • E-mailadres: policardiologie@zzv.nl

Juni 2021