Wat is het?
Benigne betekent ‘goedaardig/ongevaarlijk’ en paroxysmaal betekent ‘in aanvallen optredend’. Patiënten met BPPD krijgen dus in sommige houdingen een aanval van duizeligheid die goedaardig is. BPPD komt vaak voor en is meestal goed te behandelen.
Wat zijn de klachten?
Patiënten met BPPD hebben last van duizeligheid of hebben het gevoel dat ze draaien als ze hun hoofd op een bepaalde manier bewegen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als ze omdraaien in bed of omhoog kijken. Hoe sneller zij het hoofd bewegen, hoe erger de klachten zijn. De klachten duren meestal niet langer dan 1 minuut. Sommige patiënten zijn tijdens de duizeligheid ook misselijk of moeten overgeven.
Wat is de oorzaak?
De oorzaak van BPPD is een storing van het evenwichtsorgaan in het binnenoor. In het evenwichtsorgaan zitten kristallen. Bij patiënten met BPPD zijn deze kristallen losgekomen en naar een andere plek in het evenwichtsorgaan gegaan. Ze zitten dus niet meer op de plek waar ze horen. Bij bewegen van het hoofd bewegen de kristallen mee. Dit prikkelt het evenwichtsorgaan. Wanneer de kristallen niet op de goede plek liggen, kan dit zorgen voor duizeligheid.
Het loslaten van de kristallen gebeurt vaak vanzelf, zonder duidelijke oorzaak. Soms is er wel een oorzaak, zoals een wond aan het hoofd, een (chronische) oorontsteking of een periode waarin iemand lang in bed moest liggen. BPPD komt vooral voor bij mensen die ouder zijn dan vijftig jaar.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De neuroloog stelt de diagnose meestal op basis van uw klachten en de resultaten van lichamelijk onderzoek. De kans is groot dat de arts tijdens dit onderzoek probeert om de duizeligheid bij u op te wekken met een test. Dit noemen we een provocatietest. Meestal is de diagnose snel duidelijk en is meer onderzoek niet nodig.
Welke behandeling is mogelijk?
BPPD kan over het algemeen goed worden behandeld. De neuroloog kan een kiep-behandeling (Epley-manoeuvre) uitvoeren. De duizeligheid kan binnen een paar weken tot maanden ook vanzelf verdwijnen. Heel soms komt de duizeligheid terug of duurt die toch langer.
Brandt-Daroff oefeningen
Brandt-Daroff oefeningen helpen om een bepaald soort duizeligheid te verminderen en te voorkomen. Het gaat om Benigne (goedaardig) Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD), waarbij u plotseling duizelig kan worden bij bewegingen, bijvoorbeeld bij overeind komen of gaan liggen.
Thuisoefeningen
Positie 1
Ga op de rand van uw bed zitten. Blijf voordat u begint, gedurende 30 seconden rustig zitten.
Positie 2
Draai uw hoofd 45 graden naar links en verander van zitten naar liggen op uw rechterzijde. Voer deze beweging snel, binnen 2 seconden, uit. U valt dus op uw rechterzijde. Hou deze houding en ook uw gedraaide hoofd 30 seconden aan.
Positie 3
Ga na 30 seconden weer rechtop zitten
Positie 4
Voer dezelfde oefening uit als in positie 2, alleen dan met uw hoofd naar rechts en vallend op uw linkerzijde.
Hoe vaak doet u deze oefeningen?
Van positie 1 naar positie 4 neemt ongeveer 2 minuten in beslag. Iedere houding wordt namelijk 30 seconden aangehouden. De hele cyclus wordt per oefensessie 5 keer herhaald. U doet de Brandt-Daroff oefeningen 3 keer per dag, gedurende 2 weken lang.
- Ochtend: 5 herhalingen – 10 minuten
- Middag: 5 herhalingen – 10 minuten
- Avond: 5 herhalingen – 10 minuten
In de meeste gevallen hebben de oefeningen binnen ongeveer 10 dagen een zodanig effect, dat de klachten (vrijwel) volledig zijn verdwenen.
De Brandt-Daroff thuisoefeningen
Meer weten? https://www.thuisarts.nl/positieduizeliqheid-bppd
Er is ook een website over vertigo training. Voor meer informatie ga naar: https://vertigotraining.nl
Bron: Nederlandse Vereniging voor Neurologie
Augustus 2025
