Wat is diabetes?

Wat is het probleem?

Alle weefsels in ons lichaam hebben energie nodig om te functioneren. Deze energie halen ze onder andere uit de verbranding van glucose. Insuline, dat gemaakt wordt in de alvleesklier, is een hormoon dat helpt om glucose uit het bloed naar de weefsels te brengen. Bij iemand die diabetes heeft, is het lichaam niet in staat om voldoende insuline te maken om aan de vraag van het lichaam te voldoen. Door het tekort aan insuline stapelt de glucose zich als het ware op in het bloed en ontstaat er een te hoge bloedglucosespiegel. Een te hoge bloedglucosespiegel geeft op de korte termijn vervelende klachten, maar is op de lange duur schadelijk voor onder andere de ogen, nieren, zenuwen en voor de bloedvaten. Daarom is het belangrijk om diabetes zo goed mogelijk te behandelen.

Symptomen

Bij diabetes type 1 wordt u binnen relatief korte tijd flink ziek. Diabetes type 2 ontwikkelt zich meestal een stuk langzamer. De klachten bij beide soorten diabetes zijn dezelfde:

• Dorst en droge mond;
• Veel drinken;
• Veel plassen;
• Vermagering ondanks een goede eetlust;
• Vermoeidheid;
• Terugkerende infecties;
• Problemen met zien.

Hyperglykemie

Een te hoog bloedglucosegehalte heet een hyperglykemie. Een normaal bloedglucosegehalte ligt tussen de 3,5 en 7,8 mmol/L (millimol per liter). Strikt genomen zouden alle waarden die boven de 7,8 mmo/L als hyperglykemie kunnen worden aangeduid. Bij de behandeling van diabetes hanteren we vaak een wat hogere grens. Daarbij moet er ook sprake zijn van klachten als gevolg van de te hoge bloedglucosewaarden, zoals: moeheid, slaperigheid, droge tong, vaak plassen en dorst.

Diabetische ketoacidose

Als er een te groot tekort is aan insuline in het lichaam kan verzuring optreden. De cellen in het lichaam gaan vetten verbranden, op zo’n ongezonde manier dat er ook schadelijke zuren ontstaan. Deze verzuring wordt ook wel diabetische ketoacidose genoemd. Het kan levensbedreigend zijn en opname in het ziekenhuis is eigenlijk altijd nodig. De eerste tekenen van verzuring zijn misselijkheid, braken en buikpijn, in combinatie met hoge glucosewaarden. Sommige patiënten kunnen in hun eigen uitademingslucht de zuren ruiken. Het ruikt een beetje zoals aceton. Diabetische ketoacidose komt vooral voor bij mensen met type 1 diabetes, maar kan ook voorkomen bij mensen met type 2 diabetes.

Hypoglykemie

Een bloedglucosegehalte lager dan 3,5 mmol/l noemen we een hypoglykemie, een te laag glucosegehalte. Klachten die duiden op hypoglykemie zijn: een wisselend humeur, hoofdpijn, bleekheid, moeheid, zweten, honger, duizeligheid, beven en slecht zien. Bij klachten die kunnen passen bij een hypoglykemie moet u uw bloedglucose meten. Indien er inderdaad sprake is van een hypoglykemie kunt u het beste iets eten waar veel snelle koolhydraten inzitten, zoals Dextro of frisdrank met suiker (cola).

Complicaties van diabetes

Op de lange termijn zijn hoge bloedglucosespiegels slecht voor uw gezondheid. De volgende complicaties kunnen erdoor ontstaan:

• Schade aan de grote bloedvaten van de benen, het hart en de hersenen. Dit leidt tot een hoger risico op etalagebenen, een hartinfarct of een herseninfarct. Bij een goede diabetesbehandeling, maar ook door behandeling van hoge bloeddruk en hoge cholesterolwaarden kunnen deze risico’s worden beperkt. Stoppen met roken is het belangrijkste advies om schade aan de grote bloedvaten te voorkomen.
• Schade aan de kleine bloedvaten in belangrijke organen als ogen, nieren en zenuwen in de voeten. Schade aan de ogen kan in extreme gevallen gevolgen hebben voor het gezichtsvermogen. Gelukkig is schade aan de ogen op te sporen voordat het zicht is aangetast. Ook de nierfunctie kan op den duur verminderen. Gelukkig komt nierdialyse als gevolg van diabetes veel minder voor dan vroeger. Schade aan de zenuwbanen van de voeten en onderbenen geeft soms vervelende klachten die uiteen kunnen lopen van een doof gevoel tot invaliderende pijnklachten. Helaas hebben we hier niet altijd een goede behandeling voor. Een goede glucoseregulatie kan zenuwschade voorkomen.

Complicaties voorkomen

U kunt het ontstaan van deze complicaties uitstellen of zelfs voorkomen door: gezond eten, voldoende bewegen en niet roken, regelmatig uw bloedglucosewaarden controleren en uw bloedglucosewaarden zoveel mogelijk binnen geadviseerde waarden houden.

Erfelijkheid

Erfelijkheid speelt bij diabetes type 1 maar een kleine rol, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht. Bij diabetes type 2 speelt erfelijkheid echter wel een grote rol. Je erft niet de ziekte zelf, maar wel de aanleg om het te kunnen krijgen. Mensen bij wie diabetes type 2 in de familie voorkomt, hebben een grotere kans om het ook te krijgen. Overgewicht vergroot de kans om diabetes te krijgen. En omgekeerd, iemand die geen aanleg heeft maar wel overgewicht heeft, kan toch diabetes type 2 krijgen. Als diabetes type 2 in uw familie voorkomt, kunt u uw kans om diabetes te krijgen verkleinen door gezond te leven.