Inleiding

U krijgt binnenkort een chirurgische ingreep aan één of beide borsten. De chirurg heeft met u besproken dat, vóór de operatie, een radioactief jodiumzaadje (jodium 125) in de tumor geplaatst moet worden. Dit onderzoek heet een ‘mammalokalisatie’. Hierbij markeren we de precieze plaats van de afwijking in uw borst met een ‘jodiumzaadje’. Dit is een heel klein staafje ter grootte van een potloodpuntje met licht-radioactief jodium. De radioloog voert het onderzoek uit, geassisteerd door een of meerdere radiodiagnostisch laboranten. Het onderzoek vindt plaats in ZorgSaam Ziekenhuis, locatie De Honte, in het mammacentrum, routenummer 76.

Waarom een lokalisatie

Er  kunnen twee redenen voor lokalisatie zijn:

  1. De afwijking in uw borst die operatief verwijderd moet worden is zo klein dat deze niet voelbaar is.
  2. U krijgt vóór de operatie chemotherapie wat er soms toe leidt dat de tumor na de chemotherapie niet meer voelbaar is.

Om ervoor te zorgen dat de chirurg de afwijking tijdens de operatie terug kan vinden, wordt er een klein jodiumzaadje geplaatst. De chirurg spoort het jodiumzaadje tijdens de operatie op met een stralingsdetector en  verwijdert de tumor inclusief het zaadje. De operatie kan kort na de plaatsing van het zaadje uitgevoerd worden, maar er kunnen ook weken tot maanden tussen zitten.

Voorbereiding

  • Gebruikt u bloedverdunnende middelen, bespreek dit dan vooraf met uw chirurg. In overleg stopt u (tijdelijk) met het gebruik hiervan
  • Andere medicijnen kunt u gewoon blijven gebruiken.
  • Bent u (mogelijk) zwanger, neem dan contact op met de afdeling Radiologie.
  • Gebruik voor het onderzoek geen bodylotion, crème of talkpoeder op de borsten.
  • Draag bij voorkeur bovenkleding die u makkelijk aan- en uit kunt trekken.
  • Draag een stevige BH voor steun van de borst na het onderzoek.
  • Wij raden u aan om niet alleen te komen, zodat iemand u naar huis kan begeleiden. Autorijden kan na het onderzoek voor u vervelend zijn.

Het onderzoek

Het jodiumzaadje wordt ingebracht via echografie (geluidsgolven) of stereotaxie (röntgenstralen).

Echografie (echolokalisatie)

De radioloog zoekt met echografie de afwijking in de borst op. De huid wordt ontsmet en er wordt een verdovingsprik gegeven. Vervolgens wordt een naald met daarin het jodiumzaadje in de borst gebracht. Wanneer op de echobeelden te zien is dat de punt van de naald goed ligt, wordt het zaadje achtergelaten en de naald verwijderd. Hierna wordt het wondje afgedekt met een watervaste pleister.

Daarna worden er met mammografie nog 2 controle opnamen gemaakt om te kijken of het zaadje op de juiste plek ligt.

Mammografische stereotaxie (röntgenstralen)

U ligt op uw buik op een onderzoekstafel welke een uitsparing heeft waar uw borst doorheen komt te hangen. Onder de tafel wordt uw borst tussen twee platen samengedrukt zoals bij de mammografie. Het aandrukken van de borst kan geen kwaad. Ook niet als u een knobbeltje heeft of als u borstprothesen heeft.  Er worden foto’s gemaakt om de tumor op te zoeken. Aan de hand van deze foto’s berekent de computer de plaats waar het jodiumzaadje moet komen. De huid wordt ontsmet en er wordt een verdovingsprik gegeven. De radioloog plaatst de naald met daarin het jodiumzaadje precies in de tumor. Als op de controlefoto’s zichtbaar wordt dat de punt van de naald goed ligt, wordt het zaadje achtergelaten en de naald verwijderd. Hierna wordt het wondje afgedekt met een watervaste pleister.

Daarna worden er met mammografie 2 controle opnamen gemaakt om te kijken of het zaadje op de juiste plek ligt.

Duur van het onderzoek

Het onderzoek vindt poliklinisch plaats en duurt ongeveer 30-60 minuten. Soms worden meerdere zaadjes ingebracht.

Na het onderzoek

  • Draag een stevige bh na het onderzoek, dit om onderhuids nabloeden te helpen tegengaan. Soms ontstaat er toch een blauwe plek. Deze verdwijnt meestal vanzelf weer. Als u hier veel last van heeft kunt u de borst eventueel koelen met een coldpack of paracetamol nemen. (Let op: geen aspirine!) Neem contact op met uw specialist als  de zwelling blijft toenemen.
  • De watervaste pleister kunt u na enkele dagen verwijderen. U kunt ermee douchen. Vanwege infectiegevaar wordt baden of zwemmen ontraden gedurende een week na het onderzoek.
  • Het wordt afgeraden om intensieve arbeid te verrichten of intensief te sporten om de kans op nabloedingen zo klein mogelijk te houden. Indien er toch een nabloeding optreedt, raden wij u aan om stevig op de punctieplaats te drukken zodat het bloeden stopt.
  • Ondanks dat de insteekplaats wordt verdoofd, kan het onderzoek toch pijnlijk zijn. Wij raden aan om na het onderzoek de arm en borst te ontzien. Ook kunt u paracetamol nemen als u dat nodig vindt. (let op: géén aspirine!).
  • In zeer uitzonderlijke gevallen treden er complicaties van deze puncties op, zoals een ontsteking gepaard gaande met roodheid en/of koorts. Mocht dit bij u het geval zijn, dan kunt u contact opnemen met uw huisarts of specialist. Buiten kantoortijden neemt u contact op met de huisartsenpost tel. 0115-643000.

Straling

Het jodiumzaadje bestaat uit licht-radioactief materiaal. De straling die het zaadje uitzendt, wordt door het weefsel in de borst sterk verzwakt en is minimaal voor uw omgeving. Om te voorkomen dat kleine kinderen een stralingsdosis oplopen, weliswaar zeer laag, adviseren wij om kleine kinderen niet langer dan één uur per dag dicht tegen uw borst aan te houden. De hoeveelheid straling, die een kind op deze manier kan ontvangen, is dan zeer gering. Na het verwijderen van de radioactieve jodiumzaadjes is dit advies niet meer van toepassing. Voor volwassenen in uw omgeving zijn voorzorgsmaatregelen niet nodig. Het jodiumzaadje is dus niet gevaarlijk voor u of uw omgeving en kan indien nodig lange tijd blijven zitten.

Reizen naar het buitenland

Indien u van plan bent naar het buitenland te reizen (in de periode tussen het plaatsen van het jodiumzaadje en de operatie) is het de bedoeling, dat u vooraf contact opneemt met het Mammacentrum 0115-677179. Dit in verband met het meekrijgen van een medische verklaring. De douane kan hiernaar vragen, vooral bij controle op vliegvelden en in havens.

Opname in een ander ziekenhuis

Wanneer u (onverwacht) wordt opgenomen in een ander ziekenhuis, terwijl het jodiumzaadje zich nog in uw lichaam bevindt, moet u de mammapoli op de hoogte brengen. Wij verzorgen dan een brief met informatie over het jodiumzaadje. De brief dient u (of uw naasten) af te geven in het desbetreffende ziekenhuis.

Onverwachte gebeurtenissen / beslissingen

Volgens Nederlandse wet- en regelgeving zijn wij genoodzaakt op de hoogte te zijn van de locatie van het zaadje. Verzoek is om melding te maken bij het Mammacentrum in geval van onverwachte gebeurtenissen of beslissingen waardoor het zaadje niet bij ZorgSaam verwijderd zal worden.

Vragen?

Wij helpen u graag. U kunt contact opnemen met het Mammacentrum via 0115-677179.

Verhinderd?

Bent u ziek of verhinderd bel dan zo snel mogelijk (uiterlijk 24 uur voor het onderzoek) met het Mammacentrum om een nieuwe afspraak te maken. Dit kan binnen kantoortijden op telefoonnummer 0115-677179.

Locatie

Mammacentrum ZorgSaam Ziekenhuis locatie De Honte, Route 76 / 77, tel. 0115-677179

Het Patiëntenportaal van ZorgSaam Ziekenhuis

Een online omgeving waar u als patiënt veilige toegang heeft tot een gedeelte van uw medisch dossier. In overleg met o.a. de medisch specialisten breiden we de onderdelen van het Patiëntenportaal stap voor stap uit. We verbeteren én vernieuwen, zodat u steeds meer mogelijkheden heeft. Krijgt u zorg van ons? Bezoek regelmatig het Patiëntenportaal om informatie in te zien.